Warme dagen op woensdag afgesloten met fel onweer: een analyse

Toen ik vanochtend een blik wierp op Weerwoord, één van de bekendste weerforums van de Benelux, stond daar een post met als inhoud verbazing over het feit dat alle weermodellen consistent onweer berekenen voor aanstaande woensdag. Alleen de positie is in iedere run telkens anders. En eerlijk gezegd vind ik dat ook wel verrassend. Vaak zie je dat een onweersituatie dan weer op de kaarten verschijnt – om een aantal uren later (bij de volgende run van het weermodel) weer uit de verwachting te verdwijnen. Ook zijn weermodellen vaak heel erg verschillend in de posities waar ze onweer berekenen. Maar deze keer is alles behoorlijk consistent met elkaar; dat schept vertrouwen in het feit dat het woensdag tot een flink onweer kan komen. Let op het woordje ‘kan’, want ook al tekenen weerkaarten een enorme onheilsituatie in, er hoeft maar één ding af te wijken op de dag zelf en het feest gaat niet door.

• Omslagfoto: Bas de Visser

In dit artikel schrijven we daarom een analyse van de potentiële onweersituatie. We gebruiken daarvoor een dwarsdoorsnede van de laatste runs van onder meer het Amerikaanse weermodel GFS, het Europese weermodel ECMWF (en de bijbehorende EPS-pluimverwachting) en WRF. Een kleinschaliger model dat is ontwikkeld door het Nederlandse KNMI, Harmonie, heeft nog geen berekeningen voor woensdagmiddag en -avond, maar in de eerstvolgende analyses nemen we die vanzelfsprekend mee. We schrijven eerst een verwachting in begrijpelijk Nederlands, zodat iedereen een idee heeft van wat er woensdag staat te gebeuren. Daarna benoemen we in een opsomming de technische details.

» TIP: We hebben een aantal artikelen geschreven over onweersbuien en het interpreteren van al deze termen.

Warme woensdag afgesloten met mogelijk fel onweer

Vandaag en morgen werken we toe naar een hete woensdag. Er zijn dan temperaturen van 30 graden mogelijk. We hebben die warmte te danken aan een uitloper van hogedruk die boven onze regio ligt en een zuidelijke luchtstroming opzet. Zoals wel vaker in het wereldwijde spel van hoge- en lagedrukgebieden verandert deze uitloper van positie. Om precies te zijn trekt de uitloper langzaam noordoostwaarts waardoor een uitloper van een lagedrukgebied dichterbij kan komen. Deze uitloper gaat naar verwachting vanaf woensdag 17.00 uur van invloed zijn op het weer boven Nederland. Dergelijke uitlopers gaan namelijk gepaard met stijgende luchtbewegingen en dus buienvorming

Onder andere de hoeveelheid onstabiliteit die door de buien aangesproken kan worden bepaalt uiteindelijk hoe zwaar een bui wordt. Komende woensdag lijkt er sprake te zijn van zeer veel onstabiliteit. Ook is er sprake van enige windschering. Een bui kan daardoor uitgroeien tot behoorlijk zware proporties. Desondanks houden we echter een ‘maar’ aan. Hoewel er inderdaad kans is op zwaar onweer aanstaande woensdag vanaf 17.00 uur blijft het een berekening. Die is nooit honderd procent betrouwbaar. Een onweerssituatie is altijd zeer complex en één klein ding dat nét iets anders ligt kan ervoor zorgen dat het feest niet doorgaat. Daarom raden we je aan om de komende dagen onze analyses te blijven volgen (via de website, app, Facebook en Twitter) en op de dag zelf goed te nowcasten. Dat betekent de radar en onze onweerradar in de gaten houden en plannen op basis van wat je dan ziet.

Kort samengevat ziet het er naar uit dat woensdag een warme dag wordt; op sommige plekken mogelijk zelfs tropisch. Dankzij een behoorlijke hoeveelheid onstabiliteit en een naderende zone van lagedruk kunnen er woensdag zware regen- en onweersbuien ontstaan. Desondanks blijft het de vraag of de ’trigger’ wel sterk genoeg is, maar dat is iets dat we woensdag pas te weten komen. De buien ontstaan volgens de huidige berekeningen grofweg rond 17.00 uur; waarschijnlijk ergens boven NW-Frankrijk of west-België. Ze zullen de uren daarna een vrij standaardpad volgen door noordoostwaarts te trekken en tot mogelijk in de late uren voor onweer zorgen boven Nederland. Maar we houden nog absoluut een vinger om de pols: het blijft afwachten!

Technische details

Voor wat betreft de meteorologische situatie lijken dit in een opsomming de technische details te zijn voor de weersituatie aankomende woensdag:

• Dankzij een combinatie van hogedrukrug/lagedrukvore lijken we woensdag te maken te krijgen met warm weer; tropische waarden zijn mogelijk.
• Door de lagedrukuitloper krijgen we vanaf 17.00 uur te maken met buienvorming, aldus de huidige inzichten;
• CAPE strekt zich uit in de marge van 3000+ J/kg, Lifted Index rond -10 graden Celcius. Het is echter wel de vraag of de trigger in lijn loopt met de onstabiliteit. Volgens huidige inzichten is dat niet zo, waardoor onweer gebruik kan maken van +- 2250 J/kg CAPE max. Even afwachten.
• Er lijkt te sprake zijn van directionele shear en in mindere mate snelheidsschering. Daarom vallen de shearparameters redelijk gemiddeld uit. In het noordoosten geeft de STP wel een signaal voor hoosvorming. Deze zone van STP trekt al vrij vlot Duitsland in. Hoewel er dus kans is op dynamische factoren zoals hagel, zware convectieve windstoten en hoosvorming, denk ik dat dit niet de hoofdmoot is van het verhaal.
• PW is redelijk hoog voor onze regio (32-40 mm). Dat indiceert zowel hevige neerslag als een hoge bliksemintensiteit.