Feedback?
Christian Versloot
Christian Versloot
5 januari 2018 12:11

Voor de weerliefhebbers die de kaarten in de gaten houden & daarover schrijven was er een zeer frustrerende kop te zien in het nieuws vanochtend. Het AD kopte namelijk: ‘Siberische kou’ komt onze kant op. De perfecte titel om veel bezoekers te trekken want iedereen associeert Siberische kou natuurlijk met ijskoud winterweer en krakende vorst.

Maar die ijskoude krakende vorst komt er niet. Om het bericht dan maar enigszins in lijn te brengen met de titel wordt er gesproken over een gevoelstemperatuur van ruim onder nul. Ja, logisch als er een beetje wind staat.

Deze berichtgeving frustreert enorm. Het zal niet voor het eerst zijn dat in de media een weersituatie veel en veel mooier wordt gemaakt dan hij is. Code geel voor onweer, wat betekent dat er lokaal een onweersbui kan ontstaan? Het lijkt alsof de wereld vergaat. Kans op wat sneeuw? Dagen van tevoren wordt er vermeld dat er veel sneeuw gaat vallen.

En waarom? …wij kunnen er niets meer van maken dan dat we in deze tijd gewend zijn op zo mooi mogelijke titels te klikken om vervolgens zo’n site te belonen met veel bezoekers.

En het gevolg? … als het niet uitkomt volgen er weer talloze Facebookposts dat we ijskoud winterweer beloofd hadden terwijl dat niet komt. In dit artikel verder een rauwe schets van de laatste berekeningen.

Maar hoe zit het dan wel?

Dat kunnen we perfect illustreren aan de hand van de volgende weerkaart, een uitdraai van het Europese weermodel voor aanstaande maandag. Laten we erbij zeggen dat alle modellen behoorlijk consistent rekenen en de drukverdelingen er dus vrijwel identiek uitzien. Goed nieuws – want dat maakt de situatie redelijk waarschijnlijk. De kaart ziet er zo uit (bron: wxcharts.eu) en toont de temperatuur op anderhalve kilometer hoogte. Willen we die omrekenen naar de temperatuur op anderhalve meter (meethoogte) dan moeten we er in de winter 4 tot 8 graden bij optellen.

Kijk goed naar de pijlen. Tussen die twee pijlen zie je een cirkel van witte lijnen liggen – die witte lijnen zijn de isobaren oftewel lijnen van gelijke luchtdruk. We zien daar het hogedrukgebied dat met de kern naar verwachting boven het noordoosten van Duitsland komt te liggen.

Aan de noordflank van het hogedrukgebied, dus bij de bovenste gele pijl en vooral daarboven, zie je een teug koude lucht vanuit het noordpoolgebied richting het westen van Rusland gezogen worden. De koude lucht is te herkennen aan de paarse ‘uitbraak’ vanuit het noorden (zie ook de temperatuurschaal onderin de kaart). Die uitbraak heeft hier en daar T850’s van -15 waardoor het op meethoogte circa -10 graden wordt.

Volg je de witte lijn die boven ons land ligt naar het oosten dan kom je in Tsjechië en Hongarije uit. Dat is dus de tweede gele pijl. Die voert uiteindelijk vanuit Oekraïne koude lucht aan die boven ons land komt te liggen. Maar is dat ook ijskoude lucht? Nee! De temperatuur op 850 hPa is op het laagst -5 graden. Dat betekent dat we aan de grond dus krap nachtvorst halen.

Kortom: het bericht over Siberische kou is veel rooskleuriger dan de weersituatie is. De titel suggereert allereerst dat er lucht uit Siberië komt – en dat is niet aan de orde zoals je op bovenstaande kaart kunt zien. Bovendien suggereert ‘Siberische kou’ dat het ijskoud wordt met krakende vorst – en dat gaat ook niet aan de orde zijn.

Het kán echter wel zo worden. Maar dan moet het hogedrukgebied van de kaart met gele pijlen op dezelfde plek blijven liggen of – bij voorkeur – boven Scandinavië komen te liggen. Maar dat gebeurt niet volgens de verwachtingen van de afgelopen dagen. Kijk alleen maar naar de kaart van woensdag, waar naar verwachting de (zachte) wind weer uit het zuidwesten waait:

In de runs van de afgelopen dagen zakte het hoog ook weg met deze ontwikkeling als gevolg, dus het zijn vrij consistente berekeningen. Hoewel het artikel van het AD zelf wel voor het merendeel goed in elkaar zit – de weervrouw brengt goed nuances aan – is de uitspraak over schaatsen in onze optiek te hoopvol.

Laten we in de berichtgeving dan ook een realistische stand van zaken geven. ‘Weeromslag met kouder weer’ had een veel betere titel geweest. Spannende ontwikkelingen zijn het namelijk wel, die het winterhart van velen ook flink doen laten kloppen. Maar ‘Siberische kou’ trekt onnodig veel mensen die gezien de complexiteit van het weer niet anders kunnen dan het moeten aannemen en daardoor onterecht denken dat we met ijskoud weer te maken hebben – ook al wordt het in het bericht zelf genuanceerd.

Christian Versloot

Christian Versloot

Christian is sinds 2004 met het weer bezig. Hij is in het bijzonder gefascineerd door onweer en rijdt in de zomermaanden met het team van Bliksemdetectie stad en land af om de mooiste buien te onderscheppen.