Winterupdate #22: de pluimen blijven goed

Het is inmiddels twee dagen geleden dat we onze laatste Winterupdate schreven. Inmiddels is er dus weer een en ander veranderd in de berekeningen, dus het wordt tijd voor een nieuwe analyse. De titel van het bericht verraadt het eigenlijk al: het

In dit artikel bekijken we de laatste pluim van het Europese weermodel, die minder dan een uur oud is, alsmede de laatste ensembleverwachting van het Amerikaanse weermodel GFS.

Vandaag ook al heerlijk winterweer

Hoewel de echte kou er pas vanaf het weekend aan lijkt te komen, was het vandaag ook al een prachtige dag. De weerstations van het KNMI registreerden reeds minimumtemperaturen van -5 en lager, waardoor het hier en daar al matig vroor.

In de stad was het natuurlijk iets minder koud, een effect dat in de zomer het omgekeerde effect bereikt (het is er warmer dan op het land) en hitte-eiland wordt genoemd.

Het was vandaag dan ook een relatief rustige dag in Nederland:

Het was rustig weer in Nederland met al relatief lage temperaturen. Maar er staat nog veel meer in de verwachting. Zometeen een nieuwe analyse op de site, stay tuned!
Foto: Jannes Wiersema @MeteoRoodescho1 pic.twitter.com/0m7SOfUDf9

— Bliksemdetectie.nl (@bliksemdetect) 22 februari 2018

Ook van andere volgers ontvingen we mooie plaatjes:

Stralend weer in Egmond aan Zee @whoebert @GerritHiemstra @marcopverhoef @24uurweeronline @bliksemdetect pic.twitter.com/80fGtRuTi6

— Sjef Kenniphaas (@Sjef55) 22 februari 2018

Hoe kouder het wordt hoe mooier moedernatuur is. @tonnymorsink @_Bertien_ @gjfotos @70_carina @WilliamHuizinga @Art_of_thunders @Alpenweerman @bliksemdetect @AnnaZuidema @BuienRadarNL pic.twitter.com/RT6vrWzQP3

— annelies lageschaar (@ALageschaar) 22 februari 2018

Maar laten we kijken wat de Europese pluim en het Amerikaanse ensemble voor ons in petto hebben.

De uitgangspositie

Als we naar de actuele weerkaart kijken dan zien we een hogedrukgebied liggen boven Scandinavië. Dat lijkt de perfecte uitgangspositie voor ijskoud winterweer. We zien dan ook dat bij dit hogedrukgebied een paarse vlek hoort van temperaturen op het 850 hPa-drukvlak van -15 tot -20 graden Celcius. Dat zijn de temperaturen op 1,5 kilometer hoogte – tel er zo’n 5 graden bovenop en je zit in de winter aan de temperatuur op 1,5 meter hoogte. Goede vorst dus, ook op leefhoogte! De oranje cirkel is Nederland.

Bron weerkaarten: wxcharts.eu en wetterzentrale.de

Maar het is momenteel nog niet écht de perfecte situatie. Met de hogedrukopbouw zoals deze er nu ligt kan de echte kou ons niet goed bereiken, doordat het hoog wat te zuidelijk blijft liggen. Maar het geluk lijkt met ons te zijn. Volgens de huidige berekeningen van het Europese weermodel (en ook het Amerikaanse model gaat daarin mee) lijkt dit hoog te verzwakken onder invloed van hogedrukvorming in het noorden van Scandinavië. Deze hogedrukvorming wordt zuidwaarts gedrukt, waarna op vrijdag de kern van het het ‘oude’ hoog zwakker lijkt te worden en op te gaan in de algemene hogedruk, waarna een nieuwe setting het overneemt. Die ligt wél goed, en vanaf zondag (en dus ook op maandag) kan de paarse vlek ons land wél goed bereiken:

Ook hier is de oranje cirkel weer Nederland. Het is de komende dagen even afwachten in hoeverre dit scenario zich écht gaat ontwikkelen, maar het lijkt behoorlijk waarschijnlijk te zijn! En dan staat de ‘blazer’ voor koude lucht echt open. Tijd om de effecten daarvan te bekijken in de langetermijnberekeningen: op naar de pluim en het ensemble.

De pluim en het ensemble

Op de lange termijn ziet het er behoorlijk goed uit. De vorst lijkt een behoorlijk lange tijd aan te houden, maar dankzij de toch al felle zon& het net niet bereiken van de echt koude lucht ligt de temperatuur vóór zondag overdag nog boven nul. Een ijsdag, een dag waarop de maximumtemperatuur onder het vriespunt blijft liggen, zit er voor De Bilt dan niet in.

Vanaf zondag arriveert echter die arctische lucht waar onze redacteur Stephan van Loon ook al over schreef. Die lucht, die vanuit het hoge noorden op transport is gezet en dankzij het hogedrukgebied boven Scandinavië richting Nederland wordt gevoerd, zorgt ervoor dat de kans toeneemt dat we vanaf zondag met ijsdagen te maken gaan krijgen. De temperatuur ligt dan naar waarschijnlijkheid de hele dag onder het vriespunt:

Ook mooi om te zien is dat zeker tot en met dinsdag de lijntjes behoorlijk dicht op elkaar liggen. Dat betekent dat het weermodel behoorlijk zeker is dat de situatieschets uit gaat komen. Dat is goed nieuws voor de liefhebber van winterweer!

In de nacht van woensdag op donderdag, de nacht waarin de meteorologische lente officieel start, lijkt het behoorlijk koud te gaan worden. Hoewel de termijn nog aan de lange kant is zou het zomaar kunnen gebeuren dat we de -10 aan gaan tikken. Dat lijkt relatief warm, vooral omdat we een aantal winters geleden minimumtemperaturen van -20 hadden, maar we moeten wel bedenken dat de winter het nu écht op eigen kracht moet doen. Tijdens die twintigers onder het vriespunt lag er immers een laag sneeuw die voor extra uitstraling zorgde en de temperatuur als een baksteen liet vallen. Die sneeuw lijkt nu echter niet aan de orde te zijn… maar dat is juist goed nieuws voor de ijsaangroei.

We hebben volgens dezelfde pluim, maar dan die voor de dauwpuntstemperatuur, ook te maken met hele lage dauwpunten. Dat is daar bovenop ook goed nieuws, want een lage dauwpunttemperatuur betekent dat we te maken hebben met hele droge lucht en dat is positief voor de vorming van een ijsvloer:

Te zien is dat die lage dauwpunten ons pas vanaf zondag gaan bereiken. De ijspluim die op basis van de berekeningen van vanavond is gegenereerd en de verwachte ijsaangroei toont (waarbij rekening is gehouden met bijvoorbeeld stroming en wind, die de ijsaangroei remmen), toont dan ook dat we vanaf zondag pas een flinke ijsaangroei krijgen. Ik heb hieronder de ijspluim voor het noorden van Nederland geplakt, omdat dat natuurlijk de pluim is die we moeten bekijken als het om de vraag der vragen gaat (die we nu overigens nog lang niet mogen stellen). Voor andere delen van het land, en dan met name de zuidelijker gelegen delen, moeten we er zo’n 2 tot 4 centimeter afhalen, maar desondanks levert ook dat een leuke ijsvloer op (al betekent dat wel meer oppassen geblazen met het eventuele schaatsen op open water):

Dan het ensemble van GFS, het Amerikaanse weermodel. Die ondersteunt de situatie die door de Europeaan werd geschetst volledig, zowel qua temperatuur als dauwpunt. Het lijkt er echter wel op dat het iets minder scheutig is met het uitdelen van zeer lage temperaturen:

Kortom: er staat een fraaie winterse situatie op de kaarten! We houden het uiteraard voor je in de gaten & komen terug bij nieuwe ontwikkelingen 🙂