Donderdag kans op felle onweersbuien

Het is weer zo ver, een aparte onweersverwachting op de site. Meestal betekent dat dat er een aantal felle regen- en onweersbuien op het programma staan. En tja, Bliksemdetectie is een beetje voorspelbaar: dat is wederom het geval. Morgen, de donderdag, kunnen er in de middag- en avonduren een aantal felle regen- en onweersbuien ontstaan.

In dit artikel nemen we je mee in de actuele weersituatie en die van morgen. We analyseren het luchtdrukpatroon, de onstabiliteit en de dynamiek in de atmosfeer. Op basis van die analyse kunnen we een inschatting maken over wat er morgen waarschijnlijk op het programma staat. Ook kunnen we aangeven waar de hoogste onweerskans geldt. Lees gauw verder en blijf op de hoogte! 🙂

De actuele situatie

Als we nu op de weerkaart kijken, dan zien we dat we in een soort van overgangsgebied liggen tussen hoge- en lagedrukgebieden. Een hogedrukgebied ligt boven Schotland en boven het zuiden van Zweden. Een zone met wat lagere druk ligt boven het zuiden van Duitsland en boven centraal-Europa. Een zone van convergentie (samenkomende lucht) ligt boven het zuiden van Nederland en boven België. Met een oostelijke stroming wordt redelijk warme lucht aangevoerd, die wel enigszins vochtig van karakter is: het is 20 tot 27 graden en er hangt veel hoge bewolking.

Op de genoemde zone van convergentie zijn momenteel al een aantal onweersbuien ontstaan, die op dit moment boven België trekken.

In Nederland krijgen we waarschijnlijk niet – of minimaal – met deze onweersbuien te maken. We moeten echt naar morgen kijken.

De weerkaart hierboven, die van het KNMI, toont de luchtdrukanalyse van vanmiddag 14.00 uur. Te zien is de luchtdrukverhouding die we hierboven beschreven.

De situatie van morgen

Dit is de weerkaart van morgen met de luchtdrukgebieden op basis van het Europese weermodel:

Te zien is dat het hogedrukgebied boven Scandinavië nog steeds een oostelijke stroming met warme lucht aanvoert. Naar verwachting wordt het morgen in grote delen van het land warmer dan 24 graden. In de kustgebieden kan het wat koeler zijn. Tegelijkertijd hangt de precieze warmte af van hoe sterk de zon door de wolken heen kan schijnen. Net als vandaag kan er morgen ook weer een flinke laag hoge bewolking ontstaan, en die werkt als het ware als een deksel voor opwarming.

Tegelijkertijd zien we dat de zone van lagedruk die momenteel boven het zuiden van Duitsland ligt, sterker is geworden en is uitgebreid richting België. We zien twee vores, zones van convergentie, rond het lagedrukgebied cirkelen. Aangezien zo’n vore samengaat met stijgende luchtbewegingen kan hij dus wel eens dienen als trigger van buiigheid, en mogelijk zelfs felle onweersbuien! Die hebben we dus al in de pocket.

Tegelijkertijd moeten we kijken hoe onstabiel de atmosfeer morgen wordt, om een inschatting te kunnen maken van de zwaarte van de buien. Een goede bron van informatie kan de individuele kaarten zijn, maar de guidance-verwachting van het KNMI biedt al een overzicht van de modellen. In technische taal staat er eigenlijk het volgende:

Aandacht gaat echter vooral uit naar morgen later op de dag. Met name boven het zuiden en midden dan toenemende buienkans. CAPE-waardes lokaal tot boven de 1500 J/kg. Effectieve schering max 20 kn. Meest waarschijnlijke convectiemodus: Multicells. Onweerskansen zijn groot. INDECS komt met kansen van 70-90% op meer dan 1 ontlading voor het zuidoosten. Kans op meer dan 50 ontladingen/5 min komt niet of nauwelijks boven de 20% uit. Waterinhoud is groot. PW ligt tussen de 30-40 mm boven het zuiden. Buien vertonen echter wel enige treksnelheid.

Voor wat betreft de onstabiliteit halen we uit die tekst dat de CAPE-waardes lokaal meer dan 1500 J/kg kunnen zijn. Hoewel dat niet zo zwaar is als we tijdens echt zomeronweer zien (2500 J/kg+), hebben dergelijke waardes recentelijk (herinner je de zondag nog met het felle onweer in het oosten van het land?) wel voor felle onweersbuien gezorgd. Genoeg onstabiliteit dus voor een potentieel krachtig vuurwerk.

We hebben een inschatting van de onstabiliteit en weten dat er ook een trigger in de buurt ligt om het vuurwerk aan te steken. Om te kijken welke randverschijnselen bij de buien – dus hoe zwaar ze kunnen worden – kunnen ontstaan moeten we kijken naar de dynamiek in de atmosfeer. Dat doen we door de windschering en het scheringspatroon te inspecteren. Ook hier kunnen we de guidance voor gebruiken:

• Effectieve schering van 20 knopen. Dat betekent inderdaad ‘convectiemodus multicell’. Dat betekent dat, in tegenstelling tot de relatief ‘losse’ buien van de afgelopen dagen, de buien met elkaar samensmelten en een onweerslijn of -complex kunnen vormen.
• Dynamiek zorgt ervoor dat buien langer blijven leven. De onweerskansen zijn daarom groot: 70 tot 90% kans op meer dan één ontlading voor het zuidoosten. De kans op ‘code oranje’, met als grens 50 ontladingen/5 minuten, is laag: 20%.
• Er zit veel water in de buien, onder andere dankzij de temperatuur. Met een PW van 30 tot 40 millimeter kan er veel regen vallen. Dankzij de verhoogde dynamiek blijven de buien niet zo lang hangen als de afgelopen dagen; zulke grote sommen als in Limburg kunnen we niet uitsluiten, maar de kans daarop lijkt iets kleiner.

Wat kunnen we verwachten?

Terug naar het begrijpbare Nederlands. Wat we morgen kunnen verwachten is:

• Dat er in het zuiden, midden en deels oosten van het land morgen een aantal regen- en onweersbuien tot ontwikkeling kunnen komen;
• Dat deze buien redelijk fel kunnen worden, en dat de focus ligt op neerslag en bliksemintensiteit;
• Dat zware windstoten en hagel van minder groot belang gaan zijn morgen.

Hoe zuidelijker je zit, hoe hoger de kans is op een aantal felle buien. Het KNMI heeft dan ook al code geel uitgegeven voor Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Het kan zomaar zijn dat buien morgen wat noordelijker komen, maar ook dat ze iets zuidelijker uitkomen. Het verwachte radarbeeld van morgen 20.00 uur is als volgt:

Bron weerkaart: AROME/WxCharts.eu

Hoe een en ander precies uitpakt blijft echter nowcasten. Houd wel onze radar goed in de gaten via www.bliksemdetectie.nl/radar – en geniet van het onweer morgen! 🙂