Lente-update #1: dooiaanval met sneeuw

Een beetje een vreemde titel misschien: het einde van de winter in zicht terwijl het gaat om een lente-update…maar het is zoals het is. Het is erg koud in Nederland, en op het moment van schrijven vriest het hier en daar toch alweer behoorlijk. Desondanks is het al wel lente: die begon vandaag, meteorologisch gezien dan.

Afgelopen nacht hebben we ook met behoorlijk lage temperaturen te maken gehad. En dan de gevoelstemperatuur: dankzij de harde, soms stormachtige, maar zeker snijdende zuidoostelijke wind dook die hier en daar zelfs onder de -20 graden:

Voor de scherpe lezers onder ons – de kaart van de laagste gevoelstemperatuur is nieuw 🙂 Dat is te danken aan ons teamlid Stephan van Loon, die zich gisteren in ons Whatsappkanaal afvroeg of we te maken zouden krijgen met ‘code oranje’-waardige gevoelstemperaturen. Dat zou het geval zijn als de gevoelstemperatuur onder de -20 zou duiken: volgens de criteria moet het KNMI dan code oranje afgeven, mits er een maatschappelijke impact zou zijn. Het was midden in de nacht toen die gevoelstemperaturen werden behaald en ook zag het ernaar uit dat dat overdag niet zou gebeuren. Het KNMI bleef daarom terecht bij code geel.

We hebben dan wel twee nieuwe kaartvormen toegevoegd aan onze pagina met actueel weer:

• De laagste gevoelstemperatuur;
• De hoogste gevoelstemperatuur.

Uiteraard wordt de tweede het meest interessant tijdens de zomer, als we de hitte-index gebruiken voor de gevoelstemperatuur in plaats van de windchill!

In de rest van deze analyse gaan we aan de hand van de weerkaarten bekijken hoe de winterperiode tot zijn einde gaat komen. Ook kijken we aan de hand van de pluim van het Europese weermodel en de ensembleverwachting van het Amerikaanse weermodel GFS vooruit: wat gaat het weer doen, en hoe gedraagt de temperatuur zich? We nemen je mee 🙂

Morgen dooiaanval, aantal centimeter sneeuw mogelijk

Morgen komt het winterweer tot zijn eind. Balen voor de liefhebber van dit (letterlijk bij vlagen) bitterkoude weer, maar het is toch echt zo. Vandaag zagen we al het een en ander veranderen op de kaart met daarop de actuele luchtdruk. Die ging namelijk al goed omlaag. Wees de barometer tot gisterochtend nog zo’n 1030 hectopascal aan – typisch voor dit soort hogedruksituaties, boven Scandinavië was de luchtdruk zelfs 1050 hPa en hoger – inmiddels is hij al flink gedaald:

Dat het #hogedrukgebied dat voor de #winter zorgt in #Nederland aan kracht inboet (wat de dooiaanval mogelijk maakt) is te zien op de trend van de #luchtdruk: die is in 24 uur tijd met circa 15 hPa gedaald. Het blijft vandaag en morgen nog wel #koud.https://t.co/eQUt0h73zL pic.twitter.com/zbstQBTdWm

— Bliksemdetectie.nl (@bliksemdetect) 1 maart 2018

Er ligt dan ook een storing in de buurt die de zachte lucht al redelijk dicht bij ons land heeft gebracht. Die gaat morgen dan ook een dooiaanval uitvoeren op het winterweer in ons land. Maar of dat helemaal gaat lukken is de vraag: het hogedrukgebied boven Scandinavië is óók nog niet weg, en houdt de echte doortocht van het laag nog een beetje tegen, zo lijkt het. Dat ziet er als volgt uit op de kaart:

Bron weerkaart, evenals de gelijkwaardige kaarten hieronder: wxcharts.eu

Voor het gemak hebben we ook de stromingsrichting aangegeven op de kaart, en zoals je kunt zien komt er uit de aanvoerrichting van de pijl niet bepaald koude lucht onze kant op.

Dergelijke aanvallen van zachte lucht gaan meestal ook gepaard met neerslag, die vaak in de eerste uren van de dooiaanval in de vorm van sneeuw valt. Laten we daarom bekijken wat de sneeuwkaarten voor ons in petto hebben. We plakken even alle modellen bij elkaar:

We zien dat ze moeite hebben met het berekenen van het effect van de storing. Dat komt doordat het berekenen van sneeuwval een uiterst complexe mix is van temperatuur, vochtigheidsgraad, wind, … en ga zo maar door. Maar wat we met redelijke zekerheid kunnen zeggen is:

De zuidelijke helft van Nederland krijgt, zoals het er nu naar uitziet, vanaf morgenavond te maken met sneeuwval die enige tijd aanhoudt. Er kunnen een aantal centimeters sneeuw vallen en ook kan er een sneeuwdek ontstaan.

Het KNMI heeft daar dan ook inmiddels code geel voor afgekondigd:

Het noordoosten van het land, en in sommige weermodellen ook het oosten, midden en noordwesten van het land, lijken relatief sneeuwloos te blijven. Dat is dus de grens waar de storing op stuk lijkt te lopen. Het is vanaf dat moment de vraag in hoeverre de temperatuur oploopt: als dat al snel gebeurt verandert de sneeuw in (onderkoelde) regen, en kan het nog eens extra glad worden op de weg. Maar in hoeverre dat gebeurt, lijkt afwachten. Wat de huidige verwachting betreft gaan we mee met het KNMI, dat zegt dat in het merendeel van ons land de neerslag in de vorm van sneeuw gaat vallen.

Naarmate de tijd vordert gaat de sneeuw vanzelf over in regen en lijkt het gedaan met de pret.

Na de dooiaanval temperaturen ruim boven nul

Als de dooiaanval eenmaal gepasseerd is dan kunnen we temperaturen van ruim boven het vriespunt verwachten. Dat zegt althans de pluim, de ensembleverwachting van het Europese weermodel ECMWF:

Bron pluim: KNMI

Die gaat dan ook al voor temperaturen van +10 graden zondag overdag!

Dat is misschien wat overdreven, maar de operationele verwachting (de hoofdrun, de rode lijn die op hogere resolutie wordt uitgevoerd) en het gemiddelde (de stippellijn) liggen daar toch behoorlijk dicht op elkaar. Dat betekent over het algemeen een zekerheidje, maar laten we het voor de zekerheid ook tussen modellen vergelijken… want één model maakt nog geen lente.

En daarom ook de ensembleverwachting van GFS, het Amerikaanse weermodel:

Bron ensembleverwachting: Wetterzentrale

Ah 🙂 Daaruit blijkt dat de temperatuur een stukje lager lijkt uit te komen: temperaturen van 5 tot 7 graden boven nul op zondag. Dat lijkt mij ook wat realistischer, omdat de koude lucht pas net ‘weg’ is maar zich tegelijkertijd ook niet heel snel laat verdringen… maar we gaan het zien.

Op de langere termijn lijken beide weermodellen de vorst ook niet (echt) meer terug te laten komen. Het kan zo nu en dan nog eens een nacht onder nul gaan, maar met de winter van deze week lijkt het dan ook wel echt gedaan.

En dat is ook niet zo verkeerd misschien: het is al maart en we moeten ook nog een keer richting het onweerseizoen…! 😉