Winterupdate #5: blik op de kaarten

Goed, Kerst zit erop – en ook in 2017 hebben we deze tijd van het jaar in groene staat mogen doorbrengen. Dat houdt ons echter niet tegen om alsnog te hopen op een flinke winterse episode tijdens de komende winterweken, dus we duiken opnieuw de kaarten in 🙂

Omslagfoto: Stephan van Loon

En hoewel we de komende tijd nog geen winterweer kunnen verwachten ziet de situatie er niet hopeloos uit.

Dat betekent dus dat de typische westenwinden ietwat afgezwakt worden volgens de laatste berekeningen van de extreem lange termijn.

Noodzakelijke ontwikkelingen voor winterweer

In de meteorologie zoeken we altijd naar patronen. Ondanks dat het weer op detailniveau onvoorspelbaar is kunnen we op macroniveau een aantal patronen onderscheiden die kunnen leiden tot winterweer.

En de straalstroom speelt daar een belangrijke rol in. Deze ‘luchtsnelweg’ voert depressies vanaf Amerika en Canada naar het Europese vasteland. Wij krijgen te maken met hogedrukgebieden en mogelijk winterweer als deze straalstroom redelijk zwak is. Dat is-ie vaak niet, en daarom hebben we vaak depressie na depressie te verduren.

Maar op de weerkaarten zoeken wij altijd naar bepaalde patronen:

1. Er zakt een lagedrukgebied af bij Newfoundland

Eén van de eerste tekenen van een zwakkere straalstroom die uiteindelijk tot winterweer kunnen leiden is een duiker, een lagedrukgebied dat vanaf Canada/Amerika richting het westen gaat – maar dan ineens naar het zuiden beweegt.

Het gevolg is dat we vanaf de Atlantische Oceaan een teug warme lucht naar het noorden gestuwd krijgen. Dit noemen we ook wel warmte-advectie.

2. De teug moet krachtig zijn en goed gepositioneerd

Als die teug goed ligt en met de ‘punt’ ter hoogte van IJsland uitkomt, kan aan de oostflank van het geheel hogedruk gaan ontstaan boven de poolgebieden en Scandinavië.

3. Er ontstaat hogedruk boven Scandinavië

Een cruciale stap in het geheel. Zonder deze hogedrukgebieden kunnen we niets – want dan wordt er geen koude oostenwind op poten gezet.

4. Er is voldoende kou voorradig

Je kunt wel oostenwinden hebben, maar als er onvoldoende kou in het brongebied hangt blijft het nog steeds warm.

5. De kou wordt op transport gezet & komt in Nederland aan

Als de koude lucht eenmaal naar Nederland op transport wordt gezet moet de hele luchtdrukconfiguratie sterk genoeg zijn om het een tijdje vol te houden. Anders bereikt de lucht Nederland niet of hebben we een flitswinter die gauw opzij wordt gezet.

En dat ziet er zo uit op de weerkaarten. Eerst zien we warmte-advectie van de Oceaan die al in volle gang is, waardoor eerder al een hogedrukgebied boven Rusland is ontstaan. Dankzij nieuwe hogedrukvorming boven Scandinavië kan dit hogedrukgebied zich uitbreiden naar Scandinavië waardoor ook wij met oostenwinden & ijskoud winterweer te maken krijgen.

Mede dankzij de sneeuw vroor het een halve week daarna circa 23 graden in Flevoland:

Huidige ontwikkelingen

De huidige kaarten zijn met veel lagedruk op de verkeerde plek dan ook totaal niet winters van aard:

Tot en met de eerste week van januari blijven we deze lagedrukimpulsen houden, maar tegelijkertijd zien we een klein lichtpuntje op de kaart. Op +240 uur (waarbij geldt dat de weersverwachting tot +120 uur betrouwbaar is) zien we hogedrukvorming boven Scandinavië. Het is allemaal zeer pril, en het is zeer waarschijnlijk dat de lagedruktrein van de Atlantische Oceaan deze activiteit al gauw inperkt, maar we zitten dus vanaf ca. 5 januari niet meer met een situatie die op slot zit!

Betekent dat winterweer?

Nee.

Maar wel dat er (minimale) lichtpuntjes zijn aan het einde van de verwachtingstermijn! De pluim toont dat ook mooi in de onzekerheid tegen het einde:

Hoop doet leven zullen we maar zeggen 🙂