Als kleine jongen werd mij verteld om de televisie uit te zetten als er onweer aankwam. Vandaag de dag zie je echter dat veel mensen gewoon door blijven kijken bij een onweersbui. Dat vond ik vreemd, dus wat restte was de taak om uit te zoeken waarom vroeger dat advies werd gegeven en waarom veel mensen dat traditionele advies nu in de wind slaan. Het antwoord:
Je loopt alsnog een risico, en het is je eigen afweging of je de televisie uit het stopcontact haalt of door blijft kijken.
Laten we eerst kijken waar het advies vandaan komt.
De foto hiernaast beschrijft de situatie zoals deze nog tot ver in de vorige eeuw gangbaar was. Televisie werd namelijk ontvangen met een televisieantenne die bovenop het dak was gemonteerd.
En zo’n antenne is natuurlijk zeer gevoelig voor blikseminslag. Ook kon een indirecte blikseminslag wegens de grote elektrische velden ervoor zorgen dat je televisietoestel beschadigde en onbruikbaar werd.
Het was dus niet zozeer het televisietoestel zelf dat onbruikbaar werd – die kon immers best wat klappen hebben – maar dankzij de antenne was het toch slim om de televisie uit te zetten en zelfs van de antenne en het stroomnet te halen.
Maar tegenwoordig zien we bijna nergens meer antennes, want kabeltelevisie en in mindere mate satelliettelevisie hebben ‘de macht’ overgenomen in televisieland.
Je zou dan zeggen dat je nu veilig televisie kunt kijken tijdens een onweersbui, simpelweg doordat de antenne er niet meer is.
En dat is in zekere zin waar, want de antenne kan er niet meer voor zorgen dat een blikseminslag direct in je televisietoestel slaat. Maar helaas: tv’s kunnen vandaag de dag veel minder goed tegen een piekspanning dan tv’s die vroeger verkocht worden. Vaak zijn dergelijke tv’s wel redelijk beschermd tegen een kleine piekspanning, maar bij een zware onweersbui kan het voorkomen dat je televisie alsnog beschadigd raakt als er dankzij blikseminslag een piekspanning optreedt.
Je kunt je televisietoestel beveiligen door een stekkerdoos met beveiliging tegen piekspanning en andere elektrische velden tussen je televisie en de netstroom te bevestigen. Dit wordt overspanningsbeveiliging genoemd, anderen noemen het bliksembeveiliging. Let er wel op dat je de stekkerdoos met bliksembeveiliging/overspanningsbeveiliging plaatst in een geaard stopcontact.
Zo’n beveiliging stuurt bij het waarnemen van een stroompiek de spanning namelijk over de aarde terug. Zonder aarde werkt de beveiliging niet of niet goed.
Onderstaande stekkerdozen kunnen je een stuk verder helpen in je bliksembeveiliging. Ga je op reis? Kijk dan eens naar de wereldstekker met overspanningsbeveiliging.
Voor vakantiegangers met een caravan geldt dat zij vaak middels satellietschotels en andere antennes televisie kijken. Voor hen gelden aanvullende risico’s, en daar kun je alles over lezen in het artikel over de vraag of onweer gevaarlijk is in een caravan.
Christian is sinds 2004 met het weer bezig. Hij is in het bijzonder gefascineerd door onweer en rijdt in de zomermaanden met het team van Bliksemdetectie stad en land af om de mooiste buien te onderscheppen.