Vrijdagochtend zware windstoten in het noorden en rondom het IJsselmeer
Christian Versloot
Christian Versloot
25 juli 2019 20:44

Ergens hou ik wel van een beetje dynamisch onweer zoals dat van juni dit jaar: je weet namelijk waar je aan toe bent. Een hogedrukgebied boven het Europese vasteland dat wegtrekt, een lagedrukgebied boven de Britse Eilanden dat dichterbij komt, convergentie en voilà – je hebt als het even meezit een onweersfront.

Zeker als de dynamiek hoog is krijg je prachtige onweersfronten en zijn veel van onze stormchasers op pad om de buien te onderscheppen.

Dan komend weekend. Die situatie ligt er wat minder bovenop. Het lijkt onweersachtig te worden. Maar daar waren we begin deze week ook al van op de hoogte. Maar hoe onweersachtig dan? En waar gaat het precies onweren? Tja: dat is nu net de vraag!

In deze blog nemen we de huidige weersituatie onder de loep en kijken we vooruit – zowel naar morgen, zaterdag als zondag. Hoe onweersachtig het wordt en waar het gaat onweren? Lees gauw verder 👇

Omslagfoto: Wichard Postma

[ad]

De uitgangspositie: een zuidelijke stroming

Het is vandaag de warmste dag ooit in Nederland. Nog nooit eerder kwam de temperatuur boven de 40 graden uit. Op het KNMI-weerstation in Gilze-Rijen werd het zelfs 40,7 graden Celcius. Daarmee is het oude temperatuurrecord, van 38,6 graden uit het Gelderse Warnsveld, met ruim twee graden verbroken. Een unieke weersituatie!

Dat heeft allemaal te maken met een hogedrukgebied dat om 20.00 uur vanavond net ten noorden van Duitsland lag. Op onderstaande weerkaart zie je ‘m meteen liggen. De isobaar, de blauwe lijn, laat zien waar de wind vandaan komt: uit het zuidoosten.

En dat heeft ervoor gezorgd dat zeer hete lucht naar ons op transport kon worden gezet – bron wxcharts.com:

Op de weerkaart hierboven zie je tegelijkertijd een lagedrukgebied liggen in de buurt van de Britse Eilanden. Dat lijkt wel een klassieker te zijn. De ‘bellen’ gaan dan altijd bij mij rinkelen en ik pak dan meestal de weerkaarten erbij, om uit te zoeken wat er te verwachten is.

En dat blijkt toch iets anders in elkaar te zitten. Door de grote warmte heeft het lagedrukgebied nog niet echt invloed op het weer tijdens dit weekend, maar is het een thermisch lagedrukgebied dat het weer gaat bepalen. Zo’n lagedrukgebied ontstaat op het moment dat er op grote schaal sprake is van stijgende lucht. Het is vaak enkel te zien op de weerkaarten relatief laag in de atmosfeer. Dat ziet er in ons geval voor morgen als volgt uit:

[ad]

Vrijdag: pulse storms, vooral in het zuiden

Het is nog niet gedaan met de hitte. Ook morgen lijkt het in een groot deel van ons land nog behoorlijk warm te gaan worden. Temperaturen van 37 tot 40 graden zijn dan ook niet uit te sluiten, al lijkt vandaag toch echt de warmste dag te zijn geworden van deze reeks:

Voor morgen zien we ook CAPE en dus onstabiliteit op de kaarten staan:

Bron weerkaarten: wxcharts.com

Lijkt het dan morgen tot onweersbuien te kunnen komen?

Ja!

VRAAG: Heb jij graag onweer of liever niet? Laat het weten in de reacties. Klik hier om een reactie achter te laten 💬

Maar er is één kleine maar, en dat is dat er morgen behoorlijk weinig windschering is, volgens de laatste berekeningen:

De CAPE bedraagt 1000-2000, mogelijk 2000+ J/kg en de effectieve schering is zeer gering, de convectiemodus is daarmee “pulse storm”.

Bron: KNMI Guidance

Pulse storms… dat zijn van die edities die net iets feller zijn dan regulier eencellig onweer, maar die weinig organisatie vertonen en daarmee niet zo ‘opgelijnd’ worden als het onweer van juni dit jaar.

De weerkaarten lijken dat te bevestigen – bron wxcharts.com:

Al komt het weermodel AROME voor morgen tegen het einde van de dag met een leuke verrassing voor het zuiden van het land:

Kortom: het lijkt er voor morgen op dat we allereerst nog met zeer heet weer te maken gaan hebben. Vanaf de middag kunnen er pulse storms ontstaan, oftewel buien die weinig organisatiegraad vertonen maar net iets feller zijn dan ‘gewoon’ eencellig onweer. In de late avond zien we die buien boven Limburg op de kaart van AROME staan. Het zal nowcasten worden om te zien wat dat wordt.

[ad]

Het belangrijkste weersverschijnsel waar we naast het onweer echter rekening mee moeten houden is windstoten, en dat heeft alles met de downdraft van de bui te maken. Deze downdraft, ook wel de neergaande stroom lucht, ontstaat zodra de bui neerslag gaat produceren. Hij brengt koude lucht naar het aardoppervlak. Het is morgen echter heel droog. Dat betekent dat veel water op weg naar het aardoppervlak zal verdampen. En zoals we reeds in de tip van Stephan hebben gezien om af te koelen, zorgt verdamping ervoor dat de lucht dan verder afkoelt. En omdat hoe kouder de lucht is ten opzichte van zijn omgeving, hoe sneller hij daalt, zal de downdraft bij buien morgen sterker zijn dan anders en zijn windstoten van 60-80 km/uur niet uitgesloten. Even opletten dus! 🌬

Zaterdag en zondag: meer regen, ook onweersachtig

Op zaterdag en zondag lijkt het een stuk minder warm te worden. Kan het op zaterdag nog 30 à 31 graden worden, op zondag ligt de temperatuur alweer op 26 graden (en dat is 15 à 16 graden lager dan vandaag…!)

Tegelijkertijd zien we dan nog wel wat onstabiliteit op de kaarten staan, zeker voor het zuidoosten van het land:

Dat het ook dan onweersachtig lijkt te kunnen worden zien we terug in de guidance van het KNMI:

Zaterdag wordt de aangevoerde lucht nog vochtiger, vindt er nabij het laag grootschalige optilling plaats, maar neemt de onstabiliteit iets af. MUCAPE bedraagt dan 500-1500 J/Kg en de effectieve schering neemt iets toe naar 15-20 kn. De kans op zware windstoten neemt af, maar mogelijk gaat er dan lokaal veel regen vallen. Weinig gradient op 700 hPa, PW 40-45 mm.

Bron: KNMI Guidance

Kortom, de situatie steekt dan iets anders in elkaar. Buien lijken nog steeds te worden getriggerd op het thermisch lagedrukgebied dat ook op vrijdag voor wat onweer kan zorgen, maar het verloop zal iets anders zijn:

  • Doordat de hoeveelheid CAPE lager lijkt te zijn, is er minder energie voorhanden voor de buien;
  • Tegelijkertijd is er wel sprake van meer windschering, waardoor eventuele buien wat dynamischer kunnen zijn.
  • Er is weer minder kans op zware windstoten (voornamelijk doordat de temperatuur van de atmosfeer minder hoog is dan de dagen ervoor);
  • Maar er is wel kans op veel meer regen dan bij de buiensituatie van morgen.

Kortom: ook dit weekend lijkt onweersachtig te gaan kunnen verlopen!

Doen jullie met ons mee tijdens het nowcasten? 😉 We zien jullie analyses en reacties graag tegemoet. Klik hier om te reageren of kijk hieronder 👇

Christian Versloot

Christian Versloot

Christian is sinds 2004 met het weer bezig. Hij is in het bijzonder gefascineerd door onweer en rijdt in de zomermaanden met het team van Bliksemdetectie stad en land af om de mooiste buien te onderscheppen.

Laat een reactie achter