Veel sneeuw? Wat we kunnen verwachten van het winters weekeinde…!

Het voorpaginanieuws zag er vandaag boeiend uit voor de sneeuwliefhebbers onder ons:

…en zo waren er nog ruim 480 artikelen van dezelfde strekking!

UPDATE Woensdag 12:45 uur: we hebben ook de laatste kaarten onder de loep genomen. Kijk voor de meest actuele stand van zaken hier: Sneeuwupdate #2: zondagavond aandachtsgebied

Sneeuw, komend weekend? Gisteren schreven we daar al over. De weermodellen slaan al een aantal dagen positief uit voor een winters weekend. Maar we weten ook dat de media soms nogal flink kunnen overdrijven en zekerheden geven op momenten dat de betrouwbaarheid van de weermodellen dat nog echt niet toelaat. Dat heeft alles te maken met de complexiteit van zo’n weersituatie en de wijze waarop weermodellen tot een berekening komen.

Maar hoe ziet het er dan wel uit?

Even tussendoor: we zijn heel benieuwd naar jouw reactie op dit bericht en horen graag wat jij denkt dat er gaat gebeuren! Zelf zorgen we ervoor dat we in de discussiebox onderaan dit artikel regelmatig nieuwe kaarten blijven posten. Laat jij ons weten wat je vindt? Leuk!

In dit artikel gaan we in op de huidige stand van zaken zoals die in de weermodellen staat. Let erop: het duurt nog sowieso een dag of twee-drie voordat het vrijdag is, de eerste interessante dag in de serie mogelijke winterdagen. Dat betekent dat er nog veel kan veranderen. We moeten dan ook zeker de wens op veel sneeuw geen vader laten worden van de gedachte. Laten we realistisch blijven. Dit gaat er mogelijk gebeuren:

Het lagedrukgebied bij Noorwegen. Bron: Windy

Lagedrukgebied: kou en neerslag

Volgens de huidige berekeningen van zowel het Amerikaanse model GFS als het Europese model ECMWF, de twee hoofdmodellen die veelal in wintersituaties worden gebruikt, komt er aanstaande vrijdag een krachtig lagedrukgebied bij Noorwegen te liggen. Als we op de weerkaart kijken met stroming dan zien we dat vanuit het Noordpoolgebied (het land linksboven in de kaart is Groenland) ijskoude lucht op transport wordt gezet richting ons land.

De vraag is echter in hoeverre die ijskoude lucht ons bereikt. Volgens het Europese model strandt deze ’tong’ van kou ergens tussen IJsland en Ierland. Volgens het Amerikaanse model, dat qua temperatuur echter regelmatig scheutig is met extremiteiten, krijgt ook ons land en België komend weekend te maken met deze koude lucht. Het is op 1,5 kilometer dan circa 15 graden onder nul. Vandaag is dat circa 2 tot 5 graden boven nul – zie het verschil!

Ook moeten we in de gaten houden wanneer de weermodellen neerslag verwachten. Volgens de huidige berekeningen van het Amerikaanse model kunnen we tijdens het gehele weekend neerslaggebieden verwachten boven ons land. Kort samengevat betekent dat dat als de ingrediënten op de juiste manier samenvallen, we met flink wat winterweer te maken kunnen krijgen. De kans dat het echt helemaal losgaat lijkt echter relatief klein te zijn. Realistischer is een flinke episode van natte sneeuw – maar in het worst case scenario kunnen we ook gewoon regen krijgen!

We weten het dus nog niet gelet op de termijn tot komend weekend. Maar laten we eens kijken welke ingrediënten we precies nodig hebben en hoe de meeste berekeningen denken dat die komend weekend gaan samenvallen.

Wanneer valt er sneeuw?

Meteoroloog Ben Lankamp heeft op het forum voor weerliefhebbers Weerwoord een handige checklist samengesteld waarin de ingrediënten staan die we nodig hebben voor sneeuwvorming. Dit zijn ze:

• Allereerst moet de temperatuur op standaardmeethoogte (1,5 meter) onder de 7 graden Celcius zijn. Dat voorkomt dat als neerslag überhaupt vast is (dat wil zeggen, sneeuw) dat ze direct smelt.
• De lucht moet relatief droog zijn; de vochtigheidsgraad moet lager zijn dan 90%.
• Het LCL (Lifting Condensation Level) dat grofweg kan worden aangemerkt als de wolkenbasis moet lager zijn dan ~ 300 meter.
• De lucht moet vrij compact zijn, wat betekent dat de hoogte van het 500 hPa-drukvlak < 530 decameter moet zijn.
• De temperatuur op het 850 hPa-drukvlak (ca. 1,5 kilometer hoogte) moet lager zijn dan -2 graden Celcius.
• De potentiële natteboltemperatuur op 850 hPa moet lager zijn dan 3 graden Celcius.
• Er moet niet al te veel stroming aanwezig zijn in de lucht.
• Er moet enige verticale snelheid zijn van luchtdeeltjes voor buienvorming – al lijkt dat voor komend weekend iets minder aan de orde qua noodzaak.
• De natteboltemperatuur op 1,5 meter moet onder de 2,5-3 graden Celcius zijn.

Komend weekend

Een aantal moeilijke termen, dat realiseren we ons. Laten we daarom kijken in hoeverre we volgens de berekeningen voldoen aan deze checklist:

• De temperatuur komt uit op 5 graden Celcius of lager. Dat zou voldoende moeten zijn, maar het is wel behoorlijk aan de hoge kant als we echt droge sneeuw willen hebben.
• De temperaturen liggen redelijk boven de dauwpunten gedurende het weekend, waardoor ook aan de droogheidseis wordt voldaan;
• Met name in de oostelijke delen van het land ligt het LCL rond de ~300 meter, in andere delen steeds iets daarboven.
• Hetzelfde zien we voor de compactheid van de lucht, al neemt deze naarmate het weekend vordert af;
• Met mogelijkerwijs temperaturen van -12 tot -15 graden op het 1,5km-drukvlak volgens GFS zou de 850hPa-temperatuur wel goed moeten zitten. Het blijft echter de vraag in hoeverre de teug koude lucht doorzet.
• De potentiële natteboltemperatuur op 850 hPa zien we niet onder de 6 graden Celcius duiken.
• Er is relatief weinig echte stroming en er is vertical snelheid.
• En de echte natteboltemperatuur moeten we nog meten 🙂

Kortom: het gaat een bijzonder spannend weekend worden. Iedereen die nu al roept dat het gaat sneeuwen moet je echter niet geloven. Zoals je aan bovenstaande checklist kunt zien is het (net als met onweer, grappig hè ;)) een situatie waarin het goed mogelijk is dat de ingrediënten niet allemaal tegelijk op de juiste plek gaan vallen. En dan komt een sneeuwsituatie simpelweg minder goed uit de verf. Persoonlijk en op basis van de huidige stand van zaken denk ik dat we te maken gaan krijgen met een situatie waarin regen overgaat in sneeuw – en het afwachten is of het dan koud genoeg wordt voor droge sneeuw.

Daarom is het ook belangrijk om een realistische verwachting in het oog te houden voor het komende weekend. Maar desondanks is een beetje dromen ook niet verkeerd zo nu en dan! Al helemaal niet als het over flinke sneeuwval gaat. En dan krijg je te maken met dit soort kaartjes 🙂 Houd ons in de gaten de komende dagen. Je hoort nog van ons….