Waarom hebben mensen met astma last van onweer?
Je hebt mensen die onweer helemaal geweldig vinden, zoals wij van Bliksemdetectie.nl, maar je hebt ook mensen die er geen donder aan vinden. Sterker nog: sommige mensen hebben echt een hekel aan onweer. Soms omdat ze de kracht van het fenomeen niet prettig vinden, maar soms ook omdat ze bij onweer last krijgen van hun ademhaling.
Astmapatiënten zijn in het bijzonder gevoelig voor felle regen- en onweersbuien. Maar hoe kan dat nu? Waarom hebben mensen met astma last van onweer? In dit artikel leggen we het uit.
We beschrijven het probleem van astmatische klachten bij onweersbuien. Ook beschrijven we een fenomeen dat onweersastma heet. Tot slot geven we een tip voor mensen die last hebben van hun longen tijdens onweer.
Wat is astma?
Kort gezegd is astma een blijvende ontsteking van de longen. De longen van mensen met astma reageren heel erg snel op prikkels. Een aantal voorbeelden van dergelijke prikkels:
- Rook;
- Uitlaatgassen;
- Huisstofmijt;
- Huisdieren.
De longen reageren dan heftig. De slijmvliezen in neus, keel en longen zwellen op. Ze gaan meer vocht en slijm produceren. De spieren die de luchtwegen omvatten verkrampen en trekken samen. De luchtwegen worden hierdoor smaller waardoor ademhalen lastiger gaat. Er is ook nog een flink aantal andere klachten die gepaard gaan met zo’n astma-aanval:
- Niesbuien;
- Jeukende ogen;
- Gezwollen oogleden;
- Droge hoest;
- Verstopte neus.
Wetenschappers zijn er nog niet over uit waarom mensen astma krijgen. Het kan op iedere leeftijd ontstaan, al begint het vaak op jonge leeftijd. Het lijkt een familiaire ziekte: mensen met ouders die astma hebben, krijgen vaker zelf ook astma dan anderen.
En het is kort gezegd dus geen pretje om astma te hebben.
Onweersastma
Als astmapatiënt wil je dus zoveel mogelijk controle over de omstandigheden hebben, zodat je kunt voorkomen dat je last krijgt van astmatische klachten. Toch zijn er helaas externe factoren waar je geen invloed over hebt.
Onweersbuien zijn daar een voorbeeld van.
Mensen met astma hebben vaak een gruwelijke hekel aan onweersbuien en in het bijzonder zware exemplaren.
Dat komt doordat ze te maken kunnen krijgen met een fenomeen dat onweersastma heet. Dankzij felle regen- en onweersbuien krijgen in korte tijd ineens veel mensen last van astma-aanvallen.
Een aantal jaren geleden zagen we dit nog in Melbourne (Australië). In korte tijd hebben meer dan 2.000 mensen last gekregen van een astma-aanval. Het netwerk van hulpdiensten raakte volkomen overbelast.
Drie mensen overleden aan hun astmatische klachten.
Wat is de oorzaak van astma bij onweer?
Een onweersbui bestaat uit een updraft en een downdraft. De updraft is de warme lucht die de bui ingezogen wordt vanaf de grond en is als het ware de ‘voeding’, de nieuwe energie waarmee de bui kan groeien en zichzelf in stand kan houden.
De regen die uit de bui valt zorgt ook voor een neergaande stroom lucht uit de bui: de downdraft. Doordat de regen condenseert tijdens het vallen – niet alle regen komt uiteindelijk op de grond terecht – koelt de lucht af, waardoor deze downdraft krachtiger wordt.
Australische wetenschappers hebben ontdekt dat deze downdraft, die bij iedere onweersbui aanwezig is, in sommige gevallen een hoog gehalte aan pollen met zich mee naar beneden brengt. Al die pollen blijven uiteindelijk hangen in de lucht vlak boven de grond – de eerste stap naar onweersastma.
Tel daarbij op dat onweersbuien vaak gepaard gaan met een behoorlijke hoeveelheid regen. De pollen die aan de grond hangen kunnen als gevolg daarvan ook nog eens openbarsten. De nog kleinere deeltjes kunnen dan nog gemakkelijker in de longen binnendringen.
Het gevolg is dat de longen heftig reageren op deze prikkel en een astma-aanval kan dan ontstaan. Ook mensen die nog nooit eerder astma-aanvallen hebben gehad kunnen dan last krijgen van hun longen.
Trekt er een felle onweersbui die pollen met zich mee brengt over een stedelijk gebied, dan is de kans groot dat tegelijkertijd veel mensen last krijgen van deze klachten. In Melbourne waren dat zodanig veel mensen tegelijk dat er grote problemen ontstonden bij de hulpdiensten.
Onweersastma is zeldzaam
Toch is onweersastma zeldzaam. Het gebeurt niet vaak dat een onweersbui een grote hoeveelheid pollen oppikt en vervolgens op een andere plek met de downdraft van de bui mee naar beneden laat komen. Het is vervolgens nog zeldzamer dat zo’n bui dat precies doet boven een groot stedelijk gebied. Maar desondanks is het in het verleden al vaker voorgekomen dat veel mensen tegelijk last kregen van astma door onweer.
Dat gebeurde over de hele wereld. Sinds de jaren ’80 zijn er meldingen bekend vanuit het Verenigd Koninkrijk, Australië en Italië. Ook in Iran zijn er gevallen van onweersastma bekend.
De belangrijkste tip bij onweer: blijf binnen
Het is geen leuke tip, dat snappen wij ook, om op een dag waar onweer wordt verwacht zo veel mogelijk in de buurt van bebouwing te blijven. Het had zomaar gekund dat je een wandeltocht had gepland of dat je iets anders buiten zou gaan doen.
Maar als je last hebt van astma, dan is het verstandig om in de buurt van een gebouw te blijven. Ga naar binnen als het onweersachtig begint te worden. Je vermindert zo de kans dat je last krijgt van je longen.
Het is dus geen pretje, astma hebben. Al helemaal niet tijdens enorm warme dagen waarbij onweersbuien voor longproblemen kunnen zorgen. In dit artikel legden we uit wat astma is, waardoor onweersastma ontstaat en beschreven we een simpele tip tegen onweersastma: binnen blijven tijdens het onweer.
Bronnen
Christian Versloot
Christian is sinds 2004 met het weer bezig. Hij is in het bijzonder gefascineerd door onweer en rijdt in de zomermaanden met het team van Bliksemdetectie stad en land af om de mooiste buien te onderscheppen.