Bliksem blijkt goede indicator voor intensiteit orkaan

Wereldwijd ontstaan er regelmatig tropische stormen en orkanen. Zo heeft laatst Nieuw-Zeeland meegemaakt hoe de restanten van cycloon Gita over het land trokken. Het is daarom van het grootste belang om een betrouwbare verwachting te maken over waar de orkaan heengaat, maar ook of ze sterker of zwakker wordt.

Onderzoekers van de University of Washington in Seattle (Verenigde Staten) hebben een nieuwe tool ontwikkeld die het bijna-realtime monitoren van bliksem in de buurt van tropische stormen mogelijk maakt. Doordat de verschillende weerelementen zoals onweer, neerslag en het veranderen van de intensiteit met elkaar samenhangen, kunnen de bliksemmetingen worden gebruikt bij het maken van een kortetermijnverwachting. Dat blijkt uit het onderzoek van de auteurs. Ze hebben daarvoor jaren aan gegevens vergeleken.

De tool die daarbij ontwikkeld is is voor iedereen gratis te bekijken en te gebruiken.

Bliksem signaleert verandering in orkaankracht

Wetenschappers vermoeden al langer een verband tussen het zwakker worden van een orkaan en het optreden van een piek in de bliksemintensiteit in de binnenste kern van de storm. De resultaten van de analyse lijken dit beeld te bevestigen. Een realtime analyse van de bliksemintensiteit in de binnenkern kan dus gebruikt worden om aan te geven of de storm zwakker wordt.

Als de bliksemactiviteit echter optreedt aan de flanken van de orkaan lijkt het volgens de resultaten te betekenen dat de orkaan in de komende 24 uur krachtiger kan worden.

Ander onderzoek heeft ook verschillende andere interessante observaties voortgebracht:

• De hoeveelheid bliksem die optreedt op een locatie neemt af naarmate je verder van het oog verwijderd bent;
• Bij tropische stormen treedt relatief gezien veel meer bliksem op dan bij orkanen;
• Stormen en orkanen die sterker worden hebben een hogere bliksemintensiteit dan afzwakkende orkanen;
• De bliksem komt en gaat in pieken; er is geen sprake van een continue bliksemactiviteit.

Hoeveelheid bliksem verschilt per oceaan

Tropische stormen en orkanen komen wereldwijd voor, maar er zijn specifieke regio’s waarin orkaanseizoenen optreden. Zo heb je het Atlantisch Orkaanseizoen, waarin de orkanen voorkomen die de Verenigde Staten en het Caraïbisch gebied treffen. Afgelopen jaar was dat orkaanseizoen zeer actief. Maar ook in de Pacific heb je zo’n orkaanseizoen.

Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de gemiddelde Atlantische orkaan een hogere bliksemintensiteit heeft dan een storm in bijvoorbeeld de Pacific.

Al met al tonen deze resultaten aan dat informatie die uit bliksemregistratie kan worden gewonnen van waarde is om het verloop van een orkaan te voorspellen op de korte termijn. Zo heb je nog eens wat aan onweer!

Referenties

Solorzano, N. N., J. N. Thomas, and C. Bracy (2018), Monitoring tropical cyclones with lightning and satellite data, Eos, 99, https://doi.org/10.1029/2018EO092439 . Published on 19 February 2018.