Morgen in heel Nederland onweerkansen; felste exemplaren in oosten

De afgelopen dagen schrijven we al met enige regelmaat over de mogelijke onweersituatie van morgen. We zijn op dit moment op minder dan 24 uur van de situatie genaderd en voordat we morgen vroeg de nowcastingfase ingaan wil ik nog een laatste stand van zaken geven van de modellen.

• Omslagfoto: Melle van der Werff

Dat doe ik allereerst in een samenvatting die voor iedereen leesbaar is, daarna ga ik iets meer in op de details die iets meer meteorologisch van aard kunnen zijn.

We gebruiken daarvoor de 12z-runs van de meeste weermodellen. We gebruiken GFS, WRF, EC waar mogelijk, Harmonie, HiRLAM, AROME, ARPEGE en het Kachelmann SuperHD-model om een vergelijking te maken en daaruit een algemene onweersverwachting af te leiden.

We houden desondanks een slag om de arm: een onweersverwachting gaat per definitie over een uiterst complexe weersituatie en is daarom prooi van grote onzekerheid. In de nowcastingfase die morgen begint moeten we kijken of de onzekerheden (helemaal onderaan benoemd) voorkomen en in hoeverre de atmosfeer deze morgen vanzelf verhelpt.

Samenvatting

Kort gezegd komt het op het volgende neer: morgen kunnen er in het hele land regen- en onweersbuien ontstaan, maar de felste exemplaren zullen waarschijnlijk boven het oosten van het land voorkomen. De hoogste onweerkansen gelden ten oosten van de lijn Breda – Leeuwarden.

De felle exemplaren in het oosten kunnen relatief grote hagel bevatten (~3cm is mogelijk), er kan lijnvorming optreden waardoor een shelf cloud zichtbaar kan worden, convectieve windstoten tot 75 kilometer per uur zijn mogelijk en er kan veel regen vallen in korte tijd. Dankzij de grote hoeveelheid water in de buienwolken kan de bliksemactiviteit hoog zijn.

Let op: wel blijft er veel onzekerheid. Hoewel de situatie er veelbelovend uitziet, kan het zijn dat er komende nacht en ochtend toch teveel bewolking aanwezig is waardoor de temperatuur achterblijft bij de verwachting. Dat maakt het ontstaan van buien in het oosten moeilijker. Bovendien kan de lagedrukstoring al dichterbij Nederland liggen dan verwacht, waardoor ook dat voor een mislukking kan zorgen (d.w.z., pin je niet op onweer vast, maar hou met een realistisch oog in de gaten dat ook deze situatie kan mislukken)

Update 23.07 uur: de verwachting van Estofex is inmiddels uit. Er geldt een level 2 voor grote delen van Nederland.

Opbouw van onstabiliteit

Aan de oostflank van een frontaal systeem ten westen van ons land en een lagedrukgebied dat om circa 02.00 boven het westen van Frankrijk ligt wordt morgen naar alle waarschijnlijkheid warme tot zeer warme lucht aangevoerd. De weermodellen zeggen over de temperatuur grofweg het volgende:

• In het westen wordt het circa 22 tot 24 graden;
• Ten oosten van de lijn Breda – Leeuwarden wordt het grofweg 25 tot 27 graden;
• In het oosten van Nederland kunnen temperaturen van 28 tot misschien 30 graden voorkomen, al zijn de dertigers waarschijnlijk meer voor Duitsland bedoeld.

Voor het westen geldt dat buien vanaf hoogte moeten ontstaan omdat de condities aan de grond simpelweg niet goed genoeg zijn. We komen daar onder ‘forcering’ nog op terug, maar we zien dus dat deze elevated convectie slechts zo’n 400 tot 650 J/kg CAPE aan kan spreken.

In het oosten kunnen dankzij initiatie vanaf de grond volledige hoeveelheden CAPE worden aangesproken, die daar kunnen oplopen tot meer dan 2250 J/kg CAPE.

Aandachtspunt blijft de bewolking. Het lijkt morgen al redelijk vroeg op de dag bewolkt te worden dankzij de naderende storing (het frontaal systeem) vanuit het westen. De vraag is wat de invloed gaat zijn op de temperatuur. Gaan de dertigers worden gehaald?

Forcering

Dankzij PVA in de buurt van de trog en de dagelijkse gang ontstaan er morgen waarschijnlijk onweersbuien. Deze zullen activeren naarmate deze oostelijker trekken. Voor wat betreft het activeren van de buien is het aandachtspunt waar dit gebeurt. Verschillende weermodellen zwieren heen en weer met de verschillende activatieposities voor de zwaardere exemplaren: sommige modellen gaan al voor het westen, andere voor het oosten en weer andere laten de boel pas in Duitsland activeren.

Kwestie van de radarbeelden goed in de gaten houden; zelfs op dit tijdstip kan daar weinig over worden gezegd.

We hopen dit echter morgen te zien, flinke bliksemflitsen. Fotograaf: onze chaser Melle van der Werff

Karakteristieken van onweersbuien

Op basis van de huidige parameters is er het volgende mogelijk:

• Behoorlijke hoeveelheden regenval in korte tijd dankzij een hoge PW van hier en daar 40 mm;
• Organisatie in een cluster van multicells, misschien zelfs een buienlijn/squall line, dankzij de aanwezige schering van 30-35 knopen (bulk). In het geval van lijnvorming neemt de kans op shelf clouds en zwaardere convectieve windstoten ook toe, 75 km/uur is niet uitgesloten.
• Redelijk grote hagel valt ook niet uit te sluiten.
• Dankzij de CAPE-waardes en de hoeveelheid water in de atmosfeer gaan de buien waarschijnlijk gepaard met een hoge bliksemintensiteit.

Lees wel de onzekerheden hieronder door zodat je een evenwichtig beeld hebt van de onweersituatie. Er is nog veel onzeker (zelfs op deze termijn, dankzij de complexiteit van de situatie), dus houd morgen de radars goed in de gaten en… zoals onze chaser Marcel vanmiddag goed beschreef…kritiek hebben mag (en is zeker welkom), maar let wel een beetje realistisch op de kans dat de onweersituatie morgen eindigt in, wederom, een flop 🙂

Onzekerheden voor nowcastingfase

De onweersverwachting gaat vanzelfsprekend samen met een boel onzekerheden. Voor wat betreft morgen kunnen de volgende punten roet in het eten gooien. Het is daarom zaak om morgen goed de situatie in de gaten te houden middels nowcasting en te kijken in hoeverre de situatie in lijn blijft met de verwachting:

• De temperatuur. Dankzij de naar alle waarschijnlijkheid vroeg intredende hoeveelheid bewolking is het de vraag hoe warm het écht kan worden, en of de 28 graden gehaald gaat worden. De modellen houden hier wel rekening mee. Harmonie zelfs in redelijk zware mate, die de temperaturen niet meer boven de 26 graden laat komen. Blijft afwachten en eea goed in de gaten houden.
• De forcering: waar zorgt de trog morgen voor activatie van zwaardere exemplaren? Hierboven noemden we al dat het een drieslag wordt tussen het westen, het midden/oosten en Duitsland. Er zit voor wat dit betreft ook niets anders op dan nowcasten.
• De zwaarte: afhankelijk van de hierboven genoemde parameters is het de vraag hoe zwaar de onweersbuien gaan worden. Hoe stom het ook klinkt: dat blijft afwachten.

We houden je morgen vanzelfsprekend op de hoogte van de laatste stand van zaken. Geniet nog even van jullie avond, en wie weet spreken we elkaar morgen met knallend onweer! 🙂

Morgen kunnen felle onweersbuien ontstaan. Onweer ontstaat in een cumulonimbuswolk. Die ziet er zo uit. Fotograaf: onze stormspotter Sipke Broekstra.